Koronawirus uszkadza i niszczy płuca powodując spadek wydajności układu oddechowego, długotrwałe zmęczenie i osłabienie organizmu. Badania naukowe dowodzą, że wibroterapia z powodzeniem łagodzi te dokuczliwe objawy, które utrudniają powrót do pełnej sprawności i aktywności.
Nawet łagodne przebycie COVID-19 może wiązać się z wielotygodniowym utrzymywaniem się takich objawów, jak zmęczenie, duszności, czy osłabienie.
Naukowcy i lekarze, chcąc umożliwić pacjentom szybszy powrót do pełni sił witalnych po COVID-19, badają możliwości poprawy wydajności układu oddechowego po infekcji koronawirusa. Wibroterapia to metoda rehabilitacji po COVID-19, w której pokładają duże nadzieje. Co więcej, już teraz widzimy wyraźne jej efekty.
Jak koronawirus niszczy płuca – tłumaczymy krok po kroku
Koronawirus niszczy płuca w bezprecedensowy sposób. Wszystko zaczyna się niepozornie – drogą kropelkową, zwykle przez nos lub usta, wirus dostaje się do dróg oddechowych. Tamtejsze komórki to dla niego wymarzone środowisko. Namnażając się w ich wnętrzu, niszczy je, po czym infekuje następne – przez gardło i oskrzela trafia prosto do płuc.
W miarę rozwoju infekcji proces uszkadzania i niszczenia płuc postępuje, co prowadzi do spadku wydajności oddechowej. Niszczone komórki ulegają systematycznemu złuszczaniu, zalegając w płucach dodatkowo utrudniają procesy oddechowe. Organizm gospodarza próbując za wszelką cenę utrudnić ekspansję koronawirusa, niekiedy zdobywa się nawet na poświęcanie własnych komórek w samobójczej desperacji (1).
Walka toczy się szybko: z odsieczą reakcjom immunologicznym pędzą odruchy fizjologiczne. Organizm próbuje pozbyć się wroga oraz zalegającego w płucach pobojowiska, uruchamiając odruch kaszlu. Walcząc o potrzebny do utrzymania funkcji życiowych tlen – przyspiesza oddech.
W wyniku rozlania się infekcji do pęcherzyków i zapalenia płuc, dochodzi do nagromadzenia komórek zapalnych w tkance płucnej, a uszkodzenia wywołane zapaleniem ścian pęcherzyków, utrudniające przenikanie tlenu do krwi, mogą skutkować brakiem tchu.
Krajobraz przypomina pole bitewne, a im trudniej organizmowi wykonywać funkcje oddechowe, tym mniej ma energii na skuteczną reakcję. Niekiedy procesy te dodatkowo utrudniają zakrzepy krwi pojawiające się w naczyniach krwionośnych płuc, a także nowe nieprawidłowo rozwinięte naczynia krwionośne (2).
Postępujące uszkodzenia nabłonka płuc i pęcherzyków, wraz z reakcją immunologiczną i burzą cytokin, zwiększają wydzielanie pęcherzyków, uniemożliwiając prawidłową wymianę gazową w nieuszkodzonych pęcherzykach – pojawia się zwiększone ryzyko ciężkiej niedodmy, wtórnej do wytwarzania czopów śluzowych, które całkowicie zatykają światło oskrzeli (3).
Ostatecznie może objawić się niewydolność oddechowa, co często skutkuje potrzebą wsparcia procesów oddechowych za pomocą respiratora.
Koronawirus SARS-CoV-2 przyłączający się do receptorów ACE-2 – w ten sposób wirus wnika do organizmu
Rehabilitacja oddechowa po COVID-19 – w czym tkwi sekret masażu wibracyjnego
A gdyby na polu bitwy pojawiły się „służby porządkowe”, które wspomagałyby skuteczne i systematyczne oczyszczanie płucnego pogorzeliska z opisanych skutków infekcji, przyspieszając procesy normalizacji wydajności oddechowej i łagodząc związane z tym objawy?
Czy można uruchomić proces dający takie skutki?
Świat nauki, zanim jeszcze pojawił się COVID-19, badał możliwości mobilizacji wydzielin z zajętych płuc i mechanizmy łagodzenia problemów oddechowych.
Naukowcy wykorzystując w tym celu masaż wibracyjny klatki piersiowej, mają na tym polu wiele sukcesów.
Metoda ta stosowana u pacjentów przewlekle chorujących na choroby układu oddechowego sprowadza się do użycia urządzenia mechanicznego wytwarzającego odpowiednią częstotliwość drgań, czego celem – jak podkreślają eksperci – jest fragmentyzacja oraz przesunięcia wydzieliny z części obwodowych do centralnych płuc (4).
W efekcie, wibroterapia uznana jest dziś za jedną ze skutecznych technik oczyszczania dróg oddechowych (5).
Dziś wibroterapia sugerowana jest również w rehabilitacji po COVID-19 przez rodzimych ekspertów, którzy dostrzegają, że – powodując drgania powietrza w drogach oddechowych – sprzyja usunięciu zalegającej wydzieliny (6).
Wycinek z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie rehabilitacji leczniczej dla świadczeniobiorców po przebytej chorobie COVID-19
W jaki sposób masaż wibracyjny łagodzi skutki COVID – mechanizm działania
Aby zrozumieć, w jaki sposób wibroterapia pomaga w infekcji dróg oddechowych, przyjrzyjmy się, czym w istocie jest wibracja.
Wibracja to oscylacja mechaniczna, charakteryzująca się okresową zmianą siły i przyspieszenia w czasie. W trakcie procesu wibroterapii, drgania przenoszone są od źródła drgań (aparatu do wibroterapii), do rezonatora (ciała ludzkiego lub jego części – w naszym przypadku płuc).
Wibroterapia jest powszechnie osiągana za pomocą mechanicznej stymulacji urządzeniem, które jest w stanie wygenerować bodziec wibracyjny charakteryzujący się określonymi parametrami.
Odpowiednio ustawiając dwa główne parametry wibroterapii – amplitudę i częstotliwość drgań – oraz miejsce aplikacji, wibroterapia może wywoływać ściśle określone efekty w organizmie (7).
Wibracje mechaniczne o wysokiej częstotliwości (zwykle w zakresie od 7 do 15 Hz) aplikowane w okolicach klatki piersiowej, powodując oscylacje jej ścian, mogą ułatwiać przepływ śluzu w kierunku środkowych dróg oddechowych, przez co ułatwiają odkrztuszanie plwociny i mogą być stosowane w celu zminimalizowania zatrzymania wydzieliny płucnej i maksymalizacji natlenienia. Wykazano, że mogą zmniejszyć duszność i poprawić czynność płuc. (8).
Pozytywny wpływ wibroterapii na płuca – badania naukowe dają efekty
W krajach rozwiniętych wibroterapia stała się popularną techniką rehabilitacji płuc z długą tradycją. Gdy wiele lat temu w Australii postanowiono sprawdzić na dużej grupie praktyków, co myślą o tej technice, kwestionariusze rozesłano do fizjoterapeutów zajmujących się pacjentami z chorobami układu oddechowego w 95 losowo wybranych szpitali publicznych w całym kraju. Odsetek odpowiedzi na kwestionariusz wyniósł 81 proc., a zdecydowana większość badanych – aż 96 proc. – przyznała, że stosuje wibroterapię, po prostu widząc jej efekty (9).
Jak przekonują badacze, właściwie stosowana wibroterapia wspomaga wydalanie plwociny, ale może też poprawiać krążenie krwi w płucach, zapobiegać zastojowi żylnemu, rozluźniać mięśnie oddechowe, poprawiać napięcie mięśni całego ciała i wzmacniać mięśnie oddechowe, aby wywołać odruch kaszlu (10).
Na korzystny efekt wibracji mechanicznych połączonych z wentylacją podczas ćwiczeń, od dawna zwracali również uwagę lekarze zajmujący się rehabilitacją pacjentów z mukowiscydozą (11).
Wibroterapia na problemy z oddychaniem i zmęczenie – w jaki sposób zwiększyć skuteczność rehabilitacji po COVID-19
Badania wskazują, że blisko 90 proc. pacjentów, którzy wyleczyli się z COVID-19, zgłasza długotrwałe utrzymywanie się, co najmniej jednego objawu – zwłaszcza zmęczenia lub duszności – które w przypadku około połowy badanych, utrzymują się przynajmniej dwa miesiące (12).
Długi czas utrzymywania się objawów, które znacznie utrudniają powrót do pełni sił witalnych i sprawności po COVID-19, może skutkować znacznym spadkiem jakości życia pacjentów w sferze prywatnej i zawodowej.
Źródła:
1. Purushothama Rao Tata, Hiroaki Katsura, Vishwaraj Sontake, Aleksandra Tata, Scott H. Randell, Ralph S. Baric ; Human Lung Stem Cell-Based Alveolospheres Provide Insights into SARS-CoV-2-Mediated Interferon Responses and Pneumocyte Dysfunction; Cell Stem Cell, Oct. 21, 2020. DOI: 10.1016/j.stem.2020.10.005
2. M. Ackermann, S. E. Verleden; Pulmonary Vascular Endothelialitis, Thrombosis, and Angiogenesis in COVID-19; July 9, 2020; N Engl J Med 2020; 383:120-128 ; DOI: 10.1056/NEJMoa2015432.
3. Sancho, P. T.; Gandarias, P. A.; González, R. S.; Gurumeta, A. A. (2020): Fisioterapia respiratoria con cinturones de vibración en el paciente crítico COVID-19 en posición de prono, Revista espanola de anestesiologia y reanimacion 67 (8), s. 481–482. DOI: 10.1016/j.redar.2020.06.014.
4. Marta Majewska-Pulsakowska, Aleksandra Królikowska; Zalecenia, dotyczące prowadzenia fizjoterapii pacjentów dorosłych ze zdiagnozowanym COVID-19, Wrocław 2020; s. 9-10; https://www.umed.wroc.pl/sites/default/files/files/aktualnosci/2020/11/Zalecenia_dotyczace_prowadzenia_fizjoterapii_pacjentow_doroslych_ze_zdiagnozowanym_COVID_19.pdf
5. Raab, Anja M.; Michel, Franz (2020): Significant demands on healthcare resources during the COVID crisis, Spinal cord 58 (6), s. 728–729. DOI: 10.1038/s41393-020-0482-y.
6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 lipca 2020 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie rehabilitacji leczniczej dla świadczeniobiorców po przebytej chorobie COVID-19; https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20200001246
7. Celletti, Claudia; Suppa, Antonio; Bianchini, Edoardo; Lakin, Sheli; Toscano, Massimiliano; La Torre, Giuseppe i wsp. (2020): Promoting post-stroke recovery through focal or whole body vibration: criticisms and prospects from a narrative review, Neurological sciences: official journal of the Italian Neurological Society and of the Italian Society of Clinical Neurophysiology 41 (1), s. 11–24. DOI: 10.1007/s10072-019-04047-3.
8. Cheng, Yuan-Yang; Chen, Chin-Ming; Huang, Wei-Chun; Chiang, Shang-Lin; Hsieh, Pei-Chun; Lin, Ko-Long i wsp. (2021): Rehabilitation programs for patients with COronaVIrus Disease 2019: consensus statements of Taiwan Academy of Cardiovascular and Pulmonary Rehabilitation, Journal of the Formosan Medical Association – Taiwan yi zhi 120 (1 Pt 1), s. 83–92. DOI: 10.1016/j.jfma.2020.08.015.
9. McCarren, Bredge; Alison, Jennifer; Lansbury, Gwen (2003): The use of vibration in public hospitals in Australia, Physiotherapy Theory and Practice 19 (2), s. 87–98. DOI: 10.1080/09593980307956.
10. Cheng, Fanjun; Zhang, Yu (2020): The Clinical Diagnosis and Treatment for New Coronavirus Pneumonia. Singapore: Springer Singapore.
11. Kriemler, Susi; Radtke, Thomas; Christen, Gregor; Kerstan-Huber, Marta; Hebestreit, Helge (2016): Short-Term Effect of Different Physical Exercises and Physiotherapy Combinations on Sputum Expectoration, Oxygen Saturation, and Lung Function in Young Patients with Cystic Fibrosis, Lung 194 (4), s. 659–664. DOI: 10.1007/s00408-016-9888-x.
12. Lippi, Giuseppe; Mattiuzzi, Camilla (2020): Diagnostic and clinical significance of „atypical” symptoms in coronavirus disease 2019, Polish archives of internal medicine 130 (6), s. 478–480. DOI: 10.20452/pamw.15448. 2 Carfì, Angelo; Bernabei, Roberto; Landi, Francesco (2020): Persistent Symptoms in Patients After Acute COVID-19. w: JAMA 324 (6), s. 603–605. DOI: 10.1001/jama.2020.12603.
Źródło tekstu: https://www.wibroterapia.com/koronawirus-a-pluca-jak-wibroterapia-poprawia-wydajnosc-ukladu-oddechowego-po-covid-19/